ชื่อวิทยาศาสตร์ : Momordica charantia L.
ชื่อวงศ์ : Cucurbitaceae
ส่วนที่ใช้เป็นยา : เนื้อผลอ่อน เก็บลูกมะระขี้นกเมื่อลูกยังเป็นสีเขียว
ลักษณะภายนอก :
ผลเป็นผลเดี่ยว ลักษณะผลป้อมเล็กรูปกระสวยหรือรูปรี ผิวภายนอกผลขรุขระเป็นคลื่นทั่วทั้งผล โคนและปลายแหลม ผลอ่อนสีเขียวสด เมื่อสุกจะสีส้มหรือสีเหลืองอมแดงและผลนั้นก็จะแตกที่ปลายแยกออกเป็น 3 ส่วน
รสยาและสรรพคุณยาไทย :
เนื้อผลมีรสขม สรรพคุณเจริญอาหาร บำรุงน้ำดี แก้โรคของม้ามและตับ ขับพยาธิ น้ำคั้นจากผลมะระเป็นยาระบายอ่อนๆ อมแก้ปากเปื่อย ปากเป็นขุย
รูปแบบและขนาดวิธีใช้ยา :
- ผลสด 6 – 15 กรัมต้มรับประทาน หรือผิงไฟให้แห้งบดเป็นผงรับประทาน ใช้แก้ร้อน ร้อนในกระหายน้ำทำให้ตาสว่าง แก้บิด ตาบวมแดง หรือใช้ตำพอกแก้แผลบวมเป็นหนอง ฝีอักเสบ
- เมล็ดแห้ง 3 กรัม ต้มน้ำดื่ม เป็นยากระตุ้นความรู้สึกทางเพศ เพิ่มพูนลมปราณ บำรุงธาตุ บำรุงกำลัง
- ใบสด 30 – 60 กรัม ต้มน้ำดื่ม แก้โรคกระเพาะ ขับพยาธิหรือใช้ใบสด คั้นเอานำทาหรือต้มเอาน้ำชะล้าง แก้ แผล ฝี บวมอักเสบ
- รากสด 30 – 60 กรัมต้มเอาน้ำดื่ม ใช้แก้ร้อน แก้พิษ บิดถ่ายเป็นเลือด หรือใช้ชะล้างแก้แผลฝีบวมอักเสบ และปวดฟัน
- เถาแห้ง 3 – 12 กรัม ต้มน้ำดื่ม ใช้แก้ร้อน แก้พิษ บิด หรือใช้ชะล้างแก้ฝีอักเสบ ปวดฟัน
ข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ :
ผลอ่อนของมะระมีวิตามินซีสูงมาก และมีสารรสขม จากการ ทดลองพบว่าน้ำคั้นจากผลมะระทำให้น้ำตาลในเลือดลดลง
ที่มา :
ตำราแพทย์แผนโบราณทั่วไป สาขาเภสัชเวชกรรม โดย กองการประกอบโรคศิลปะสำนักงาน ปลัดกระทรวงสาธารณสุข