น้อยหน่า

ชื่อวิทยาศาสตร์  : Annona squamosa L.

ชื่อวงศ์                : Annonaceae

ส่วนที่ใช้เป็นยา   : ใบสดและเมล็ด

ลักษณะภายนอก :

เมล็ดรูปไข่หรือรูปรี แข็ง สีดำ หรือน้ำตาลเข้ม เป็นมัน ขนาดกว้าง 3-6 มม. ยาว 1 ซม. ในผลหนึ่งมีประมาณ 50-60 เมล็ด เนื้อในเมล็ดสีขาว เมล็ดมีรสเมา มัน

รสยาและสรรพคุณยาไทย :

ใบแก้กลากเกลื้อนและฆ่าเหา ชาวชนบทมักเอาลูกตายมาฝนกับเหล้า รักษาแผล

รูปแบบและขนาดวิธีใช้ยา :

• กำจัดเหา ใช้เมล็ดประมาณ 10 เมล็ด หรือใบสดประมาณ1 กำมือ (15 กรัม) ตำให้ละเอียด ผสมกับน้ำมันมะพร้าว ในอัตราส่วน 1:2 ขยี้ให้ทั่วศรีษะ (ระวังอย่าให้เข้าตาเพราะจะทำให้ตาอักเสบได้) ใช้ผ้าคลุมโพกไว้ประมาณ 2 ชั่วโมง ใช้หวีสางเหาออก สระผมให้สะอาด (รุ่งระวี และคณะ, 2542)
• รักษาหิด ใช้ใบสด หรือเมล็ดในสด พอประมาณ ตำให้ละเอียดเติมน้ำมันพืชลงไปพอแฉะ ใช้ทาบริเวณที่เป็นหิดวันละ 2-3 ครั้ง จนกว่าจะหาย (สุนทรี, 2536)

ข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ :

ในใบและเมล็ดน้อยหน่ามีสารเคมีชื่อ Anonaine ส่วนในเมล็ดมีน้ำมันอยู่ประมาณ 45% ประกอบด้วย Organic acid หลายชนิด, resin, steroids, alkaloid, และอื่นๆ

ที่มา :

ตำราแพทย์แผนโบราณทั่วไป สาขาเภสัชเวชกรรม โดย กองการประกอบโรคศิลปะสำนักงาน ปลัดกระทรวงสาธารณสุข